قوانین و نحوه پرداخت مهریه | چگونه مهریه را باید پرداخت کرد
پرداخت مهریه در نظام حقوقی ایران به عنوان یکی از تعهدات مالی مرد در قبال همسرش تعیین شده و قوانینی برای آن وجود دارد. این قوانین به وضعیت مهریه (عندالمطالبه یا عندالاستطاعه)، توافقات بین زوجین و شرایط مالی مرد بستگی دارد. در ادامه به بررسی قوانین و نحوه پرداخت مهریه پرداختهایم:
مهریه چیست؟
مهریه مالی است که مرد هنگام عقد نکاح به همسر خود تعهد میکند و زن میتواند هر زمان آن را مطالبه کند. این مبلغ میتواند پول نقد، طلا، ملک یا هر چیزی باشد که ارزش مالی دارد.
انواع مهریه از نظر شرایط پرداخت
- مهریه عندالمطالبه:
در این نوع مهریه، زن هر زمان که بخواهد، میتواند درخواست پرداخت مهریه کند. مرد نیز موظف است مهریه را پرداخت کند، مگر اینکه توانایی مالی نداشته باشد و درخواست اعسار دهد. - مهریه عندالاستطاعه:
در این نوع، زن فقط در صورتی میتواند مهریه را مطالبه کند که توانایی مالی مرد برای پرداخت مهریه ثابت شود. در این حالت، زن باید اموالی از مرد پیدا کند که قابل توقیف باشد.
قوانین مربوط به پرداخت مهریه
- مطالبه مهریه:
زن میتواند مهریه خود را از طریق دادگاه خانواده یا اجرای ثبت مطالبه کند. در هر دو روش، مرد باید مهریه را پرداخت کند یا عدم توانایی خود را ثابت کند. - حد نصاب زندان برای مهریه:
طبق قانون جدید، اگر مرد توانایی پرداخت مهریه بیش از 110 سکه را نداشته باشد و این موضوع را ثابت کند، زندان نمیرود. اما برای مهریه کمتر از 110 سکه، اگر پرداخت نکند و عدم استطاعت خود را اثبات نکند، ممکن است زندانی شود. - تقسیط مهریه:
اگر مرد توانایی پرداخت یکجای مهریه را نداشته باشد، میتواند درخواست اعسار دهد و دادگاه براساس شرایط مالی او، اقساط مهریه را تعیین میکند. - توقیف اموال:
اگر مرد مهریه را پرداخت نکند، زن میتواند از طریق دادگاه یا اداره ثبت اموال مرد (مانند حساب بانکی، خودرو یا ملک) را توقیف کند.
مراحل درخواست مهریه
الف) از طریق دادگاه:
- تنظیم دادخواست مهریه و ارائه به دادگاه خانواده.
- بررسی دادخواست توسط دادگاه.
- صدور حکم پرداخت مهریه توسط دادگاه.
- درخواست توقیف اموال مرد یا تعیین اقساط در صورت عدم توانایی پرداخت.
ب) از طریق اجرای ثبت:
- مراجعه به دفترخانهای که عقد نکاح در آن ثبت شده است.
- ارائه درخواست کتبی به اجرای ثبت برای مطالبه مهریه.
- اقدام اجرای ثبت برای توقیف اموال مرد.
مدارک لازم برای مطالبه مهریه
- سند ازدواج (عقدنامه).
- شناسنامه و کارت ملی زن.
- مدارک مربوط به اموال مرد (در صورت وجود).
نکات مهم در پرداخت مهریه
- بخشش مهریه:
زن میتواند مهریه خود را ببخشد. این کار با تنظیم یک سند رسمی در دفترخانه یا با توافق شفاهی با مرد امکانپذیر است. - مهریه در دوران عقد:
اگر زوجین تنها عقد کرده باشند و رابطه زناشویی برقرار نشده باشد، زن تنها مستحق دریافت نصف مهریه است. - فوت یکی از طرفین:
- اگر مرد فوت کند، مهریه از اموال او پرداخت میشود.
- اگر زن فوت کند، مهریه به ورثه او تعلق میگیرد.
جمعبندی:
پرداخت مهریه به قوانین جاری کشور، شرایط مالی مرد، و نوع توافقات بستگی دارد. هرچند مهریه به عنوان حق زن محسوب میشود، اما نیازمند تعامل قانونی و رعایت عدالت در پرداخت است. در صورت وجود هرگونه سوال یا مشکل، مشاوره با وکیل خانواده یا مراجعه به دادگاه خانواده میتواند مفید باشد.
قوانین و نحوه پرداخت مهریه
پرداخت مهریه چگونه است.
قوانین و نحوه پرداخت مهریه
مطالبه مهریه از حقوق قانونی زنان در عقد ازدواج است و زن این حق را دارد که هر موقع که بخواهد مهریه خود را مطالبه کند و مرد مکلف به پرداخت آن است .در انتخاب نوع مهریه محدودیت خاصی وجود ندارد و هر چیزی که ارزش مادی داشته باشد، میتواند بعنوان مهریه تعيين شود.
آموزش فال تاروت از صفر تا صد (مقدماتی و پیشرفته)
بر اساس ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی به مجرد عقد، زن مالک مهر می شود و میتواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.
مهریه ممکن است عندالاستطاعه یا عندالمطالبه باشد.
قانون جدید مطالبه مهریه
قانون جدید مطالبه مهریه، قانون شیوه اجرای محکومیت های مالی بود که هنگامی که دادگستری با حجم بسيار بالايي از پرونده های مطالبه مهریه و مردان بدهکار مهریه که ناچار به زندان کشیدن شدند مطرح گردید و نیاز به چنین قانونی در کشور احساس گردید و یکی از اهداف اصلی این قانون حبس زدایی بود ولی بعد از تصویب قانون جدید حمایت خانواده تغییر بزرگی در پرداخت و مطالبه مهریه ایجاد گردید و این تصور به وجود آمد که اخذ مهریه به ميزان بیش از 110 سکه تمام بهار ازادی یا هم اندازه آن تقریباً ناممکن است که راجبه آن توضیح خواهیم داد.
فال شمع آنلاین
مهریه تا چند سکه قابل اجراست و جایز است
در سال ۹۹ طبق قانون حمایت از خانواده، مجازات حبس برای مهریه تا ۱۱۰ سکه اجرا می شود.
این مقدار مشخص شده به این معنی نیست که مهریه بالای ۱۱۰ سکه پرداخت نمی شود، بلکه صرفا به این معنی است که مجازات زندان تا ۱۱۰ سکه قابل اجراست و قانون گذار نسبت به بقیه آن، زوجه باید ثابت کند کند که زوج توانایی پرداخت آنرا دارد.
به عبارت ديگر زوجه میتواند در صورت خودداری زوج از پرداخت مهریه، دارایی وی را به اجرای احکام معرفی کند تا مهریه از فروش این دارایی تامین شود، ولی چنانچه زوج اموالی نداشته باشد مهریه مازاد بر ۱۱۰ سکه از طريق حبس زوج قابل پیگیری نیست.
مهریه زوج میتواند هر مقداری باشد ولی باید حتماً بر اساس قانون ویژگی هایی داشته باشد.
مهریه باید دارای ارزش خرید و فروش اقتصادی داشته باشد و مهر باید مشروع و قانونی باشد.
مهریه باید قابل انتقال به زن باشد و وی بتواند مالک آن شود.
مهریه میتواند تعهد به انجام امری از جانب زوج باشد.
چنانچه مهریه تعيين شده در زمان عقد موجود نباشد، مهر باطل است.
چنانچه مالی که به عنوان مهریه در نظر گرفته می شود متعلق به زوج نباشد، نیازمند به اجازه مالک است.
مهریه باید قابل تسلیم باشد، البته چنانچه شوهر خود قادر به تسلیم نباشد ولی زن توانایی تصرف ملک را داشته باشد، مهریه صحیح است.
مهریه نمی تواند نامشخص باشد و یا به تردید بین دو یا چند چیز درنظر گرفته شود و باید ميزان و مقدار آن بطور دقیق معلوم شود.
شرایط پرداخت مهریه
براساس ماده 22 قانون حمایت از خانواده مصوب اسفند 91:(( هر موقع مهریه در زمان هنگام عقد تا یکصد و ده سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد وصول آن مشمول قوانین ماده 2 قانون اجرای محکومیت های مالی است.
اگر مهریه بیش از این ميزان باشد در مورد مازاد تنها ملائت و توانایی مالی زوج ملاک پرداخت است. رعایت قوانین مربوط به محاسبه مهریه به نرخ روز همچنان الزامی است))
همینطور براساس ماده 3 قانون جدید روش اجرای محکومیت های مالی:(( چنانچه استیفای مهریه از طريق مذکور در این قانون ممکن نشود زوج به تقاضای زوجه تا زمان اجرای حکم یا پذیرفته شدن ادعای اعسار وی یا جلب رضایت زوجه حبس می شود))
در حالت کلی چنانچه حکم به پرداخت مهریه صادر گردد و قطعی شود پس از صدور اجراییه زوج ظرف مدت یک ماه زمان دارد که دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را به دادگاه تقدیم کند که در صورتی که طی مدت تعيين شده دادخواست اعسار تقدیم دادگاه شود امکان جلب تا پایان معلوم شدن تکلیف قطعی دادگاه در مورد اعسار مهریه وجود ندارد ولی چنانچه حکم اعسار شوهر قطعی گردد و او اقساط مهریه یا پیش پرداخت را نپردازد امکان جلب او وجود دارد .
چنانچه زوجه مالی را از همسرش توقیف نموده باشد تا پایان مزایده و معلوم شدن تکلیف مال مرد توقیف برای مازاد مهریه از 110 سکه حکم جلب صادر نمی کنند.
پیش از وضع رای وحدت رویه شرایط طوری بود که مردان بدهکار مهریه تا صادر کردن رای قطعی دادگاه می بایست در زندان باشد و پس از صادر کردن رأی می توانستند در خصوص اعسار خود در دادگاه اقدام کنند.
ولی هم اکنون شرایطی فراهم آمده که مردان مدعی اعسار میتوانند طی زمانی که دادگاه به پرونده مهریه رسیدگی می شود آنان هم تقاضای اعسارشان مورد بررسی واقع شود بدون آنکه در حبس بیوفتند.
تفاوتهای مهریه عندالمطالبه و مهریه عندالاستطاعه
مهریه نشانه صداقت و صمیمیت مرد نسبت به همسرش است و سنتی پسندیده است که پیامبر اکرم (ص) نیز به آن عمل میکرده است، آنچه که در هنگام عقد به عنوان بدهی و دین بر گردن زوج قرار میگیرد تا به محض مطالبه زوجه پرداخت شود، به صورت عندالمطالبه است، اما شرطی هم میتواند با عنوان عندالاستطاعه جز شروط ضمن عقد باشد و دختر به اختیار میتواند با آن موافقت کند و آن را بپذیرد و یا مخالفت کند و نپذیرد.
در حقیقت مهریه نوعی تضمین مالی برای زندگی یک زن پس از طلاق و جدایی از شوهرش است، از آنجایی که حق طلاق به شکل قانونی با مردان است، زنان پس از جدایی بنا به هر دلیلی پشتوانه مالی ندارند و همین امر سبب تعیین مهریه برای آنان شده است، مهریه زن به دو شکل عندالمطالبه و عندالاستطاعه است.
قوانین و نحوه پرداخت مهریه
ویژگیها و آثار مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه
عندالمطالبه بودن مهریه به این معنی است که به محض امضای عقدنامه، زن اگر بخواهد میتواند با مراجعه به محاکم و دادگاههای خانواده یا مراجعه به اجرای ثبت بخواهد که مهر یا قسمتی از مهریه را بپردازد.
عندالاستطاعه بودن مهریه به این معنی است که زن زمانی میتواند مهریه خودش را مطالبه کند و مرد را ملزم به پرداخت آن کند که استطاعت پرداخت مهریه را به عهده زوج ببیند یعنی مرد توان پرداخت داشته باشد، اگر توان پرداخت نداشته باشد زن این حق را نخواهد داشت.قوانین و نحوه پرداخت مهریه
بر این اساس خانمی که همه مهریهاش عندالمطالبه باشد مثل گذشته است و هر زمان که بخواهد میتواند آن را مطالبه کند چه به صورت دادخواست در دادگاه خانواده و چه به صورت مطالبهی اجرایی از طریق اجرای ثبت و اگر تمام مهریه خانم در عقدنامه جدید از وصف عندالاستطاعه برخوردار باشد دیگر این دختر خانم نمیتواند مهریهاش را بخواهد مگر اینکه ضمن دادخواست مطالبه مهریه، لیست اموال و دارایی زوج را ارائه کند و به هر نحوی که هست ثابت کند که این آقا تمکن و قدرت پرداخت مهریه درخواستی ایشان را دارد.
درباره اضافه شدن دو شرط جدید به عقدنامهها با محتوای «مهریه به صورت عندالمطالبه است» و «مهریه به صورت عندالاستطاعه است»، در قانون و در دفترچه عقدنامه تصریح شده است که زن به محض وقوع عقد مالک مهریه است و میتواند نسبت به آنچه زوج به عنوان مهریه تعهد کرده است، اقدام قانونی کند، این مهریه ممکن است عین یا وجه نقد باشد یعنی کافی است که مالیت داشته باشد و از لحاظ قانون، خلاف شرع و قانون نباشد.
در روزگار گذشته رسم معمول قراردادن اشیای غیرمنقول از قبیل خانه، زمین و ملک برای مهریه زنان بوده است. اما در روزگار فعلی پول و سکه جای خود را به اموال غیرمنقول برای اختصاص به مهریه زنان داده است. مهریه به محض مطالبه زوجه باید پرداخت شود و به عبارتی در اصطلاح حقوقی «حال» است یعنی بدهی که زوج به گردن گرفته و از نظر فقهی و شرعی باید بپردازد و اگر از پرداخت آن طفره رفت میتوان از طریق بخش اجرایی ثبت و مراجع قانونی آن را وصول کرد.
در مورد عندالاستطاعه در شروط ضمن عقد، پرداخت مهریه با انجام عقد واجب میشود و مرد باید آن را بپردازد اما نکته مهم این است که اگر مردی دین نداشته باشد و نخواهد بر اساس حکم شرع مهریه را پرداخت کند، به هیچ عنوان زیر بار پرداخت مهریه نمیرود و به شیوههای گوناگون از پرداخت آن طفره خواهد رفت.
با توجه به اینکه مهریه وقتی مطالبه میشود که در خانواده اختلافی به وجود آمده باشد بنابراین مردها از پرداخت آن طفره میروند و خانمها تنها میتوانند شوهرشان را به زندان بفرستند اما وقتی استطاعت مطرح میشود فقط باید استطاعت مرد اثبات شود و او به زندان نمیرود، عملاً اتفاق خاصی نمیافتد میتوان گفت در نظر گرفتن شرط عندالاستطاعه نه مردها امتیاز بیشتری دارند و نه زنها دچار مشکل میشوند…
قانون جدید مهریه در سال ۹۹ و ۱۴۰۰
در ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی چنین عنوان شده است که «به مجرد عقد، زن مالک مهر میشود و میتواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بکند». در تبصره الحاقی اشاره میکند که «چنانچه مهریه وجه رایج باشد، متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تعیین نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین میشود محاسبه و پرداخت خواهد شد.
مگر اینکه زوجین در حین اجرای عقد به نحو دیگری تراضی (توافق) کرده باشند، آئیننامه اجرایی این قانون حداکثر ظرف مدت سه ماه از تاریخ تصویب توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با همکاری وزارت دادگستری و وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید».
با این مفهوم که اگر مهریه، وجه رایج در نظر گرفته شود، با توجه به تغییرات ایجاد شده در شاخص قیمت سالانه نسبت به سال اجرای عقد و اعلام شده توسط بانک مرکزی تعیین و محاسبه میشود تا پرداخت شود. از این رو این بدان معناست که اگر زن درخواست مهریه خود را از طریق دادگاه پیگیری کند، مرد (زوج) ملزم به پرداخت آن بر اساس شاخص قیمتهای سالانه خواهد بود، در غیر این صورت مرد مدیون (بدهکار) زن (زوجه) خواهد شد.
در قانون جدید مهریه در سال ۹۹ برخی به اشتباه، گمان میکنند که اگر مهریه همسر مثلاً ۵۰۰ سکه طلا باشد، مردان تنها ملزم به پرداخت ۱۱۰ سکه طلا خواهند بود، در حالی که قانون مهریه سال ۹۹ در جهت حبسزدایی و کمتر کردن آمار زندانیان مهریه در نظر گرفته میشود و بدان معنی است که پس از مطالبه مهریه توسط زن، تنها تا سقف ۱۱۰ سکه، محکومیتهای مالی به همراه خواهد داشت. یعنی زن میتواند تا سقف ۱۱۰ سکه طلا حکم جلب شوهر خود را از دادگاه بگیرد، اما مابقی مهریه نیز باید پرداخت شود و مرد میتواند درخواست تقسیط بدهی را ارائه دهد، این مقدار تقسیط شده میتواند با تعیین میزان و شرایط اقساط توسط دادگاه، به زن یا زوجه پرداخت شود.
قوانین حاکم بر تعیین مهریه
مهریه میتواند با هر مقداری تعیین شود، اما باید قوانین زیر در حین تخصیص آن لحاظ شود. این قوانین ربطی به قانون جدید مهریه در سال ۹۹ ندارد و به طور کلی در زمینه تعیین مهریه لازم الاجرا است.
مهریه باید مشروع (قانونی) باشد و ارزش داد و سند اقتصادی داشته باشد.
زن باید بتواند مالک آن شود، یعنی مهریه باید قابل انتقال به وی باشد.
تعهد و الزام به انجام کاری توسط شوهر میتواند به عنوان مهریه زن در نظر گرفته شود.
عدم دسترسی به مهریه تعیین شده در زمان عقد، آن را باطل میکند.
اجازه مالک در لحاظ نمودن اموالی که به شوهر (زوج) تعلق ندارد، به عنوان مهریه ضروری است.ویکی پدیا
مهریه باید قابل ارائه و تسلیم باشد. اگر زوج توانایی تسلیم آن را نداشته باشد اما زوجه قادر به تصاحب آن باشد، این مهریه نیز صحیح است.
باید میزان مهریه به طور دقیق مشخص شود، وجود شک و شبهه یا تعیین چند چیز برای مهریه قابل استناد نیست.
قوانین و نحوه پرداخت مهریه
دیدگاهتان را بنویسید